Yaraların Sınıflandırılması

Deri bütünlüğüne göre yaralar açık ve kapalı yaralar olmak üzere ikiye ayrılır:

1. Açık Yaralar: Açık yaralarda, deri ve derialtı dokular zedelenmiş ve deri bütünlüğü değişik boyutlarda hasar görmüştür.

·  Abrazyon (Sıyrık/ Aşınma): Abrazyon, cildin süperfisiyal epitel tabakasının pürtüklü, düzensiz, sert bir yüzeye sürtünmesi sonucu ortaya çıkan yaralardır. Sıyrık epidermisle sınırlı olup genellikle kapama görülmez (Ekizoğlu ve Arıcan, 2009). Çoğunlukla iz bırakmadan, çabuk iyileşen yaralardır (Malya, 2010).

·     İnsizyon (Kesi): Keskin aletlerle kesme ya da künt bir aletle vurma sonucu oluşan yaralardır. Ameliyat yaraları da bu gruba girer. Bu tür yaralarda derin fasia tabakaları kesilmişse, yara kenarları iki tarafa doğru ayrılmıştır yani yara ağzı açıktır (Yalçın ve Özkalp, 2005).

·    Avülsiyon (Ayrılma): Avülsiyon, derinin bir parçasının kopması ya da küçük bir parçası bağlı kalacak şekilde ayrılmasıdır. Tamamen kopan parçaya flap, ayrılan parçaya da pedikül denir. Kanama miktarı fazladır (Malya, 2010).

·       Laserasyon (Yırtılma): Laserasyon, künt ve ezici cisimlerin (trafik kazaları, mermi ya da bomba parçaları) kuvvetine bağlı olarak deri bütünlüğünün bozulmasıdır. Yara kenarlarında, kopmalara bağlı olarak düzensizlik ve ezilme görülebilir (Malya, 2010). Bu tür yaralar çabuk kontamine olur ve geç iyileşir (Erdil ve Elbaş, 2001).

·        Penetrasyon (Delinme): Penetrasyon, derin doku ve organların kurşun, bıçak, çivi, tornavida, şiş vb. delici aletlerle delinmesi sonucu oluşan yaralardır. Yara girişinin genişliği az, derinliği fazladır. Genellikle derindeki hasarı tespit etmek zordur. Delici aletin boyu kadar, tüm kas ve kan damarları yırtılmış ya da yaralanmış olabilir. Yaralıda her zaman kanama görülmeyebilir (Malya, 2010).

·   Crush (Ezilme): Crush, enkaz altında kalma, iş kazası, trafik kazası vb. olaylar neticesinde ezilmeye bağlı deri ve derialtı dokuların parçalanması ile oluşur. Yaralanmaya bağlı olarak yara yerinde kanama, doku ve sinir harabiyeti meydana gelebilir. İçi boş organlarda perforasyon; solid organlarda organ rüptürü görülebilir (Malya, 2010). Göçük altında kalma sonrası oluşan yaralar crush yaralara örnektir ( Öcal, 2009).

·    Ateşli Silah Yaralanması: Ateşli silah yaralanması; kurşun, mermi, saçma ve barutun etkisiyle oluşan delici ve batıcı özellikteki yaralardır. Ateşli silahlarla vücutta meydana gelen yaranın niteliği ve şiddeti; ateş edilen silahın türüne, ateş edilen silahın içindeki maddenin (mermi, kurşun vb.) hızına ve atış mesafesine göre değişiklik gösterir (Malya, 2010).